Tarcza antykryzysowa 2.0 – zasiłek opiekuńczy i prawo pracy
Kilka dni temu weszła w życie tarcza antykryzysowa 2.0, czyli ustawa, która rozszerza dotychczasowe rozwiązania pomocowe dla przedsiębiorców i pracodawców. Dziś przedstawiamy krótkie podsumowanie wprowadzonych zmian dotyczących dodatkowego zasiłku opiekuńczego oraz prawa pracy. W następnym wpisie przytoczymy zmiany dot. przedsiębiorców.
- Dodatkowy zasiłek opiekuńczy.
Dotychczasowe założenia nie uległy zmianie. Omawianą ustawą rozszerzono prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego na funkcjonariuszy służb mundurowych.
Co istotne, Rada Ministrów w dniu 25 kwietnia 2020 r. wydała kolejne rozporządzenie, którym wydłużyła okres, przez jaki przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Zgodnie z tym aktem prawnym, opisywane świadczenie przysługuje przez okres, na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły oraz inne placówki lub w związku z niemożnością sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych z powodu COVID-19, jednak nie dłużej niż do 3 maja 2020 r.
- Przestój ekonomiczny lub obniżenie wymiaru czasu pracy.
W tarczy 2.0 rozszerzono krąg podmiotów uprawnionych do otrzymania dofinansowania także poza przedsiębiorców, obejmując m.in. organizacje pożytku publicznego. Zmieniono przepis dotyczący obniżenia wymiaru czasu pracy w ten sposób, że obniżenie może nastąpić o mniej niż 20% (wcześniejsze brzmienie przepisów mówiło o 20%). Uelastycznia to ewentualne działania pracodawców w tym zakresie. Wyłączono zastosowanie art. 13 pkt 2 ustawy o ochronie miejsc pracy z 2013 r., co oznacza zmniejszenie zakresu ochrony pracowników przed wypowiedzeniem.
W dalszym ciągu ochrona ta dotyczy wyłącznie wypowiedzenia z przyczyn niedotyczących pracownika i wyłącznie pracowników, których wynagrodzenia i składki podlegają finansowaniu z FGŚP. Obejmie ona jednak jedynie okres, w którym pracodawca korzysta z finansowania. Po jego zakończeniu pracownicy nie są objęci żadną ochroną i można im wypowiedzieć umowę także z przyczyn niedotyczących pracownika.
- Infrastruktura krytyczna – zmiana rozkładu czasu pracy. Praca w godzinach nadliczbowych.
Przepis ten ? w brzmieniu dotychczasowym ? rozszerzał swobodę kształtowania czasu pracy przez przedsiębiorców, których przedsiębiorstwa należały do niektórych części infrastruktury krytycznej. Tarcza 2.0 rozszerzyła zakres podmiotów uprawnionych do skorzystania z tych rozwiązań oraz dodała nowe możliwości. Obecnie przepis obejmuje wszystkich przedsiębiorców prowadzących działalność polegającą na zapewnieniu funkcjonowania systemów i obiektów infrastruktury krytycznej oraz szereg innych przedsiębiorców. Rozszerzenie to objęło przede wszystkim systemy ochrony zdrowia.
Po pierwsze, mogą oni zobowiązać pracownika do dyżuru pracowniczego, do którego stosuje się przepisy Kodeksu pracy o dyżurze. Nie wlicza się go zatem do czasu pracy i pracownikowi przysługuje odpowiedni czas wolny od pracy w zamian za czas dyżuru. Różnica dotyczy natomiast tego, że na gruncie tarczy 2.0 dyżur może zostać wyznaczony bez względu na dobowe i tygodniowe normy odpoczynku pracownika, a więc może być wyznaczony w czasie, gdy pracownik realizuje swój odpoczynek.
Po drugie, pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie prawa do odpoczynku w określonym miejscu. Może to być m.in. zakład pracy. Nowelizacja pozwala zatem na ?skoszarowanie? pracowników zatrudnionych w obiektach infrastruktury krytycznej. Co istotne, w czasie takiego odpoczynku pracodawca zapewnia pracownikowi niezbędne zakwaterowanie i wyżywienie. W tym czasie pracownik nie może zostać wezwany do wykonywania pracy.
- Dodatkowy dzień wolny od pracy.
Tarcza 2.0 przyznaje nowe uprawnienie Prezesowi Rady Ministrów. Może on określić dodatkowy dzień wolny od pracy w drodze rozporządzenia. Jednakże może to nastąpić wyłącznie w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.