Prawo pracy ? zmiany w tarczy 3.0

W dniu 16 maja 2020 r. weszła w życie tzw. tarcza 3.0, która wprowadza kolejne zmiany w zakresie prawa pracy. Prezentujemy najważniejsze zmiany dotyczące prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych, a przede wszystkim pomocy finansowej dla przedsiębiorców.

I. Praca podczas kwarantanny

Ustawa nowelizująca wprowadza nowe przepisy, które wyłączają możliwość wypłacania wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego za czas kwarantanny, pracownikom jednostki pomocy społecznej, którzy pracują w tej jednostce w czasie, gdy są objęci kwarantanną. W takim przypadku, pracownikom będzie przysługiwało normalne wynagrodzenie.

Przypomnieć należy, że objęcie kwarantanną nie oznacza niezdolności do pracy i na tej podstawie wnioskowano, że pracownik może pracować, o ile zachowuje rygor kwarantanny. Pracownikowi objętemu kwarantanną pracodawca może powierzyć pracę zdalną, za którą otrzyma on właściwe wynagrodzenie, a nie wynagrodzenie chorobowe czy zasiłek chorobowy.

II. Zmiana w zakresie ochrony wynagrodzenia za pracę

Jeśli wskutek działań służących zapobieganiu zarażeniem koronawirusem COVID-19 wynagrodzenie pracownika uległo obniżeniu lub członek jego rodziny utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń, o których mowa w art. 87¹ k.p., ulegają podwyższeniu o 25% na każdego nieosiągającego przychodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

Przez członka rodziny rozumie się odpowiednio małżonka albo rodzica wspólnego dziecka oraz dziecko w wieku do 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna. Przez dziecko rozumie się dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka. Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Przykład: Pracownik wychowuje dwójkę małoletnich dzieci, a jego małżonek w związku z COVID-19 nie pracuje, ponieważ jego pracodawca musiał wstrzymać prowadzenie działalności. Ma zatem na utrzymaniu 3 osoby. Kwoty wolne od potrąceń opisane w art. 87¹ k.p. podlegają zatem podwyższeniu o 75 %, a więc odpowiednio do:

175% minimalnego wynagrodzenia za pracę, przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
150% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
165% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.

III. Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców

Ustawa potwierdza w sposób jednoznaczny możliwość wprowadzenia zmian w zatrudnianiu cudzoziemców. Zgodnie z tarczą 3.0., jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi skorzysta z następujących uprawnień przewidzianych specustawą:

polecenia wykonywania pracy zdalnej;
obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika maksymalnie o 20%,
zmiany systemu lub rozkładu czasu pracy;
polecenia pracownikom świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych;
zobowiązania pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę;
polecenia pracownikowi realizowania prawa do odpoczynku w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę;
ograniczenia nieprzerwanego odpoczynku dobowego do nie mniej niż 8 godzin lub odpoczynku tygodniowego do nie mniej niż 32 godzin, obejmującego co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego;
wprowadzenia, na mocy zawartego porozumienia, systemu równoważnego czasu pracy;
stosowaniu, na mocy zawartego porozumienia, mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę

? wskutek, których zmianie uległy warunki wykonywania pracy przez cudzoziemca określone w zezwoleniu na pracę, pobyt czy oświadczeniu o powierzeniu pracy, to cudzoziemiec może wykonywać pracę na tych zmienionych warunkach bez konieczności zmiany zezwolenia, uzyskania nowego zezwolenia lub wpisania nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń.

IV. Zezwolenie na pracę cudzoziemca

Tarcza 3.0. wprowadza zmianę, zgodnie z którą zezwolenie na pracę sezonową nie jest wymagane w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 oraz do 30. dnia następującego po odwołaniu tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, jeżeli cudzoziemiec wykonuje pracę sezonową oraz posiadał:

zezwolenie na pracę, o którym mowa w art. 88 ust. 1 lub 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ważne po dniu 13 marca 2020 r. lub
oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń, w którym przynajmniej jeden dzień okresu pracy określonego w tym oświadczeniu przypada po dniu 13 marca 2020 r.

Wskazane zasady, określone w pkt. 1 powyżej, stosuje się odpowiednio do przedłużenia zezwolenia na pracę.

V. Zakres podmiotowy dofinansowania do wynagrodzeń z FGŚP

Zmianie uległ zakres podmiotów uprawnionych do otrzymania dofinansowania do wynagrodzeń z FGŚP ? z katalogu podmiotów uprawnionych do dofinansowania wykreślono państwowe osoby prawne, dodane do tego przepisu poprzednią nowelizacją.

VI. Świadczenie postojowe i mikropożyczka dla samozatrudnionych

Dzięki kolejnej zmianie specustawy świadczenie postojowe przysługuje osobom, które rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 kwietnia 2020 r. Podobna zmiana dotyczy możliwości uzyskania pożyczki do 5.000 zł przez mikroprzedsiębiorców ? konieczne jest prowadzenie działalności gospodarczej przed dniem 1 kwietnia 2020 r. Wskazujemy, że do tej pory był to odpowiednio 1 lutego oraz 1 marca 2020 r.

VII. Zwolnienie ze składek ZUS dla działalności wysokokosztowej

W nowelizacji przewidziano możliwość zwolnienia ze składek ZUS dla podmiotów do tej pory nieobjętych większością środków pomocowych z tarcz antykryzysowych ze względu na zbyt wysokie przychody. Nowe zwolnienie ze składek ZUS obejmie osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą i niezatrudniające pracowników, za okres od 1 kwietnia do 31 maja 2020 r. pod warunkiem:

prowadzenia działalności przed 1 kwietnia 2020 r.
przychód z tej działalności w kwietniu 2020 r. był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r., tj. 15.681 zł, a jednocześnie dochód z tej działalności w pierwszym miesiącu za który jest składany wniosek nie przekroczył 7.000 zł.

Przepis ten obejmuje osoby prowadzące działalność gospodarczą o wysokich bieżących kosztach kwalifikowanych do kosztów uzyskania przychodu lub odpisów amortyzacyjnych. Pozwala to realnie wesprzeć jednoosobowych przedsiębiorców, którzy, choć osiągają wysokie przychody, mają też niezmiennie bardzo wysokie bieżące wydatki.

W przypadku przedsiębiorców korzystających z tzw. ulgi na start zwolnienie to obejmuje jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Warto zaznaczyć, że jeśli składki zostały opłacone, podlegają zwrotowi.

VIII. Emerytury pomostowe, górnicze oraz nauczycielskie świadczenia kompensacyjne

Okres niewykonywania ? z powodu zaprzestania lub ograniczenia działalności przez pracodawcę w związku z COVID-19 ? pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wlicza się do stażu pracy na potrzeby emerytury pomostowej, jeśli:

nadal trwa stosunek pracy,
pracownik świadczył pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w miesiącu poprzedzającym ograniczenie działalności oraz
pracownik zachowuje gotowość do pracy przez cały okres wstrzymania działalności.

Powyższe dotyczy w taki sam sposób stażu do nabycia nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz stażu pracy górniczej do nabycia emerytury górniczej.