Nowe przepisy dotyczące przeliczania podstawy wymiaru zasiłku w związku z obniżeniem wymiaru czasu pracy na skutek porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi

Dnia 9 października 2020 r. weszła w życie ustawa z 7 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 (Dz.U. poz. 1747; dalej: ?ustawa zmieniająca?), która wśród wielu zmian zawiera niezwykle istotny przepis dotyczący zasiłków chorobowych i macierzyńskich oraz innych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Dla ochrony przede wszystkim kobiet w ciąży i przebywających na urlopach macierzyńskich lub rodzicielskich wprowadzono szczególne rozwiązanie wyłączające konieczność przeliczenia podstawy wymiaru zasiłku, jeśli pracownik został objęty obniżonym wymiarem czasu pracy na podstawie przepisów tarcz antykryzysowych, a obniżenie to nastąpiło w okresie pobierania zasiłku lub jeśli przerwa między okresami zasiłkowymi była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Omawiany przepis, dodany do tzw. specustawy COVID-19 jako art. 31zy¹³, może wywołać wiele wątpliwości w praktyce. Przede wszystkim, ma on zastosowanie jedynie w przypadku, gdy do obniżenia wymiaru czasu pracy doszło w drodze porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi na podstawie art. 15g, art. 15gb lub art. 15zf specustawy COVID-19. Oznacza to, że w przypadku osób, którym obniżono wymiar czasu pracy wypowiedzeniem zmieniającym, konieczne jest dokonanie przeliczenia podstawy wymiaru zasiłku. W nowym przepisie nie wymieniono też art. 23^1a k.p., który zawiera treść analogiczną do art. 15zf ust. 1 pkt 3 specustawy COVID-19, ale, inaczej niż art. 15zf, ma zastosowanie także jeśli u pracodawcy nie wystąpił spadek obrotów w rozumieniu specustawy COVID-19. W przypadku zawarcia porozumienia ze związkami zawodowymi na podstawie kodeksowej nie będzie zatem podstaw do zastosowania omawianego art. 31zy¹³, właśnie ze względu na różnicę w przesłankach zastosowania art. 23^1a k.p. i art. 15zf specustawy.

Art. 31zy¹³ wszedł w życie z mocą wsteczną od dnia wejścia poszczególnych przepisów specustawy COVID-19, do których odsyła. Oznacza to, że będzie on miał zastosowanie do osób, którym już przeliczono podstawę wymiaru zasiłku w związku z obniżeniem wymiaru czasu pracy i będzie podstawą do ponownego jej przeliczenia, a właściwie przywrócenia ?starej? podstawy wymiaru zasiłku. Kwestię tę rozstrzyga art. 25 ustawy zmieniającej, który wskazuje, że to ?powrotne? przeliczenie podstawy wymiaru zasiłku następuje na wniosek ubezpieczonego. Oznacza to, że ani pracodawca (zleceniodawca), ani ZUS nie mają obowiązku dokonania omawianego przeliczenia z urzędu i należy o nie zawnioskować.

Na podstawie ust. 3 przepis art. 31zy¹³ znajdzie też zastosowanie do pracowników administracji rządowej w przypadku obniżenia im wymiaru czasu pracy na podstawie art. 15zzzzzo i n. specustawy COVID-19.