Specustawa koronawirusowa a dodatkowy zasiłek opiekuńczy
W związku z rozwojem pandemii koronawirusa oraz wprowadzeniem Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, ubezpieczonym rodzicom dziecka zostało przyznane świadczenie z ubezpieczenia społecznego mające zabezpieczyć ich przed skutkami zamknięcia placówek oświatowych wszystkich szczebli. Tak zwany ?dodatkowy zasiłek opiekuńczy? przysługuje, osobom zwolnionym od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 8 w przypadku zamknięcia z powodu koronawirusa COVID-19 żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły do których to dziecko uczęszcza.
Kancelaria wskazuje, że kwestia dodatkowego zasiłku opiekuńczego na kolejny okres ma zostać uregulowana w nowelizacji specustawy koronawirusowej. Zgodnie z poselskim projektem nowelizacji dodatkowy zasiłek opiekuńczy ma przysługiwać w przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły, etc. z powodu koronawirusa – ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 8 lat bądź nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat. Wynika to z projektowanego nowego art. 4 ust. 1 specustawy.
Oznacza to, że w projekcie nowelizacji bez zmian pozostała dotychczasowa granica wieku dziecka, na które przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy, tj. 8 lat. W odniesieniu do dzieci niepełnosprawnych granica wiekowa została ustalona na 18 lat.
Na marginesie warto wspomnieć także o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. W tym dokumencie zaproponowano zmianę okresu przysługiwania zasiłku opiekuńczego (na cały czas zamknięcia placówki) oraz podwyższono do 15 lat granicę wieku dziecka, którym miałby zajmować się ubezpieczony.
Dzięki nowelizacji przysługiwać będzie w sumie nie więcej niż 28 dni dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Wynika to z faktu, że specustawa o koronawirusie przewidziała pierwszy dodatkowy zasiłek opiekuńczy (do 14 dni), a obecnie procedowana nowelizacja zawiera przepis, zgodnie z którym dotychczas wykorzystany okres dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie będzie wliczany do aktualnie proponowanego (znowu do 14 dni). Oznacza to, że jeżeli ubezpieczony do tej pory wykorzystał np. 4 dni dodatkowego zasiłku opiekuńczego, to będzie miał kolejne 14 dni dodatkowego zasiłku opiekuńczego na podstawie nowych przepisów. Wynika to z art. 54 nowelizacji specustawy – „Art. 54. Do okresu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, nie wlicza się dotychczas wykorzystanego okresu dodatkowego zasiłku opiekuńczego na podstawie art. 4 ust. 1 tej ustawy w brzmieniu dotychczasowym.„. Kancelaria wskazuje, że z dużym prawdopodobieństwem nie będzie dopuszczalne sumowanie tych okresów, tj. jeżeli uprawniony do tej pory nie wykorzystał żadnego dnia dodatkowego zasiłku opiekuńczego, to od dnia wejścia w życie nowelizacji będzie mu przysługiwało już tylko 14 dni zgodnie z nowymi przepisami, a nie 28 dni (jako suma dni z ustawy obecnie obowiązującej i ustawy nowelizującej).
Ponadto projektodawcy przewidzieli ciągłość przepisów, tj. nowy dodatkowy zasiłek opiekuńczy ma przysługiwać od 26 marca 2020 r., tj. od dnia następnego po pierwotnie zakreślonym terminie zamknięcia żłobków, szkół i przedszkoli. Oznacza to, że jeżeli ktoś wykorzysta do 25 marca 2020 r. wszystkie 14 dni pierwotnie przewidzianego dodatkowego zasiłku opiekuńczego, to od 26 marca 2020 r. będzie mógł dalej go pobierać (art. 59 pkt 2 lit. d nowelizacji specustawy). Zapewne ustawodawca nie zdąży wprowadzić w życie tych przepisów jeszcze w marcu 2020 r., więc konieczne będzie wypłacenie ubezpieczonym wyrównania.
Zgodnie z projektem, nie zmieni się natomiast procedura przyznawania dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Jak dotychczas, zasiłek będzie wypłacany po złożeniu przez ubezpieczonego stosownego oświadczenia.
Zaznaczamy, że dodatkowo nowelizacja specustawy przewiduje możliwość wydłużania okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego ponad przewidziany powyżej. W tym celu nie będzie konieczne uchwalenie nowej specustawy, a jedynie wydanie stosownego rozporządzenia przez Radę Ministrów (proponowany nowy art. 4 ust. 3 specustawy).
Na stronie internetowej Kancelarii będziemy na bieżąco publikować zmiany dotyczące powyższej tematyki. Zachęcamy do zaglądania do zakładki ?Aktualności?.