Sezon na strategie i twardy realizm

Grupa PGE zakończyła sztafetę prezentacji albo aktualizacji strategii działania największych polskich firm energetycznych na najbliższą dekadę. Co z nich wynika?

Jeszcze kilka lat temu strategie głównych okrętów flagowych energetyki w Polsce wyglądałyby zupełnie inaczej. Tamte plany pełne byłyby efektownych projektów, nakładów na innowacje, a także zawierałyby pewnie konkrety w zakresie dywidendy, czyli tego, co akcjonariusze lubią najbardziej.

Obecnie, z racji przyczyn geopolitycznych, które rzutują mocno na całą gospodarkę w tym na energetykę, w programach działania największych firm branżowych w Polsce liczy się przede wszystkim realizm i mitygowanie ryzyka. Pożegnanie ze źródłami węglowymi jest nieuniknione. Jednocześnie, przez wszystkie przypadki odmieniane są bezpieczeństwo oraz stabilność systemu.

Widać to bardzo wyraźnie w strategii Grupy PGE, w której prezentacji uczestniczyłam jako członek Rady Nadzorczej wraz z przedstawicielami rządu, zarządem firmy, pracownikami, ekspertami, dziennikarzami.

„Kropkę nad i” postawią jesienią Polskie Sieci Elektroenergetyczne, które stały się wiodącym ośrodkiem na mapie transformacji w Polsce. Należy się spodziewać, że strategia operatora systemu jeszcze bardziej wzmocni te kierunki, tak aby transformacja energetyczna miała solidne podstawy, a nasz system elektroenergetyczny był jak najbardziej elastyczny.

Współpraca i stabilność regulacyjna

W moim odczuciu, strategii poszczególnych firm energetycznych nie należy czytać oddzielnie. To złożona z kilku rozdziałów, ale jednolita opowieść o wyzwaniach, jakie stoją nie tyle przed nimi, ale przed polską energetyką. Oczywiście firmy konkurują między sobą o Klientów i dla dobra rynku, niech ta walka będzie jak najbardziej zaciekła. Z punktu widzenia całego systemu energetycznego w Polsce te strategie się jednak uzupełniają. Kładą również nacisk na inne aspekty transformacji.

Podstawa jest wspólna. Zakłada odejście od paliw kopalnych, inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE), rozwój magazynów energii oraz modernizację sieci energetycznych. Wszystkie największe firmy podkreślają również jeszcze jedną bardzo ważną rzecz. Nie da się skutecznie działać na rzecz transformacji bez ścisłej, dobrej współpracy z administracją państwową oraz samorządową.

Tematy, od których zależy branża energetyczna są dzisiaj rozłożone w resortowym triumwiracie: Ministerstwo Przemysłu, MKiŚ, MAP. Tymczasem, zmiany regulacyjne istotne dla transformacji energetycznej takie jak np. rozwój OZE to nie tylko prawo energetyczne, ale także chociażby infrastruktura czy rolnictwo. W tym aspekcie, patrząc na strategie oraz działanie firm energetycznych widzę potrzebę skoordynowania zarządzania transformacją w Polsce na poziomie rządu.

Z tym wiąże się kolejny postulat, który mocno wybrzmiewa od firm oraz inwestorów. Przewidywalne otoczenie regulacyjne związane z wdrażaniem w Polsce polityki klimatycznej UE. Jak na razie czekamy na aktualizację Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. a także na finalny kształt Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu.  

Gospodarka i klient w środku transformacji

Bez takiego kompasu energetycznego jesteśmy zakładnikami technologii, co widać w strategiach największych firm energetycznych np. poprzez rolę gazu w transformacji. Nie jest to oczywiście zarzut, tylko podkreślenie odpowiedzialności, która polega na zasypywaniu „luki mocowej”, o której mówi PSE i odpowiedź na pytanie, co wobec dynamiki OZE zanim wybudujemy atom.

Z drugiej strony, transformacja energetyczna nie jest sztuką dla sztuki. Ma ona służyć gospodarce oraz klientom. Nie tylko biznesowi, ale także samorządom i gospodarstwom domowym. Widać to najwyraźniej w strategii Grupy Tauron, która jako pierwsza, na koniec ubiegłego roku zaprezentowała swoje cele oraz podejście. Osią tej filozofii jest klient oraz nowe produkty i usługi, które odpowiadają na dynamicznie zmieniające się potrzeby rynku.

Zwraca na to również uwagę operacjonalizacja strategii Grupy Orlen, którą w warstwie energetycznej realizuje pomorska Energa. Firma stawia nie tylko na nowoczesne produkty energetyczne dla klientów indywidualnych. Mocno rozwija OZE i za jedno z głównych swoich działań postrzega pomaganie biznesowi w przechodzeniu na zieloną stronę mocy, a także odpowiadanie na inne jego wyzwania związane z transformacją.

Często mówimy o wojnie w Ukrainie i jej wpływie na energetykę w Europie. Do tego doszedł globalny konflikt między Izraelem i Iranem, a wcześniej kryzys energetyczny na Półwyspie Iberyjskim. To ostatnie zdarzenie dopełnia dzisiejszą prawdę czasu. Wzrost wartości spółek energetycznych to bardzo ważna kwestia. Jednak bez osadzenia jej na bezpieczeństwie, które dzisiaj przybiera nowe formy, nie będzie czego budować.